Badania nieniszczące (NDT) to proces wykorzystywany do oceny właściwości materiałów, komponentów i systemów bez ich uszkadzania lub niszczenia. Jest to niezbędne narzędzie do zapewnienia jakości i bezpieczeństwa produktów w różnych branżach, takich jak lotnictwo, motoryzacja, energetyka i budownictwo. NDT można zdefiniować jako badanie materiałów, komponentów i struktur przy użyciu technik, które nie zmieniają ich właściwości i mogą być wykonywane bez uszkadzania lub niszczenia badanego elementu. Zasada NDT opiera się na wykorzystaniu metod fizycznych lub chemicznych do wykrywania wad lub nieciągłości w strukturze materiału bez powodowania jakichkolwiek uszkodzeń badanego elementu.
Metody badań nieniszczących stosowane w Polsce
W Polsce istnieje wiele firm specjalizujących się w badaniach nieniszczących, w tym PKN Orlen. Firmy te oferują różnorodne usługi badawcze z wykorzystaniem różnych metod NDT, takich jak badania wizualne, radiograficzne i ultradźwiękowe. W zależności od rodzaju badanego materiału, produktu lub systemu, różne metody badań nieniszczących NDT mogą być wykorzystywane do wykrywania i oceny wad, nieciągłości lub innych anomalii, które mogą mieć wpływ na jakość lub wydajność produktu.
Kontrola wizualna obejmuje bezpośrednią obserwację badanego elementu przy użyciu gołego oka lub urządzeń optycznych, takich jak szkła powiększające, endoskopy lub boroskopy. Badania radiograficzne wykorzystują promieniowanie rentgenowskie lub gamma do tworzenia obrazów wewnętrznej struktury badanego elementu, które mogą ujawnić wady, takie jak pęknięcia, porowatość lub wtrącenia. Badania ultradźwiękowe wykorzystują fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości do wykrywania i pomiaru zmian właściwości akustycznych badanego elementu, które mogą wskazywać na zmiany grubości, gęstości lub właściwości materiału.
Zastosowania badań nieniszczących
Badania nieniszczące NDT są wykonywane na różnych etapach wytwarzania produktu, od surowców do gotowych produktów, a także podczas czynności konserwacyjnych i serwisowych. Są również wykorzystywane do oceny stanu sprzętu i instalacji, takich jak rurociągi, zbiorniki lub elementy konstrukcyjne, w celu zapewnienia ich bezpieczeństwa i niezawodności. Wybór metody NDT i częstotliwość badań zależy od konkretnych wymagań badanego produktu lub systemu, a także obowiązujących przepisów i norm.